Uyku yenidoğan gelişiminin en önemli yapıtaşıdır. Sizinle "güvenli uyku" için yapılabilecekleri paylaşmak isterim.
Amerikan Pediatri Derneği'nin bebek ölümleri ile ilgili yaptığı araştırmaya göre, bebek ölümlerinin bir numaralı sebebi SIDS (Ani Bebek Ölümü Sendromu) ve uykudaki kazalar... Oysa bebekler için güvenli uyku ortamı yaratarak, uykuda ölümlerin büyük bir kısmını engelleyebiliriz.
Amerikan Pediatri DerneÄŸi'nin Tavsiyeleri
- Bebekleri sırtüstü yatırın.
- Battaniye ya da yorgan kullanmak, bebeğin yüzünü kapatıp nefessiz kalmasına sebep olabilir. Güvenli bir uyku tulumu kullanın.
- Bebeğinizi dağınık olmayan bir beşikte, gergin bir çarşafla yatırın.
- Bebeğinizin beşiğinde, yastık, battaniye, kenar koruyucu ve oyuncak bulundurmayın.
- Yorgan gibi yumuşak zeminler bebeğin uyuması için güvenli değildir. Bebeğinizi sert bir zeminde uyutun.
- SIDS'in, uyurken emzik kullanan bebeklerde görülme sıklığı daha azdır. Bebeğinize uyurken emzik verebilirsiniz ama emziği boynuna asmayın.
- Bebeğinizin yanında sigara içmeyin.
- Bebeğinizi aşırı sıcaklamasına sebep olacak şekilde giydirmekten kaçının.
- Oda sıcaklığının 20-23 dereceyi geçmemesini sağlayın.
- Bebeğinizi ilk bir kaç ay kendi odanızda, bebek beşiğinde yatırın. Birlikte aynı yatakta uyumayın.
Güvenli Beşik
-
Beşik parmaklıklarının arası 6 cm' yi geçmemelidir.
-
Kurşun boya içermeyen beşikler kullanın.
-
Yatak başı ve ayakucunda süslemeler olmamalıdır.
SIDS'İN en sık yaşandığı zaman dilimi ilk 4 ay. Amerikan Pediatri Derneği'nin 1992'de "bebekleri sırtüstü yatırın" kampanyasından sonra SIDS oranlarında ciddi bir azalma oldu.
Uyku EÄŸitimi Nedir?
Uyku eğitimi bebeğin uykuya dalmayı ve tüm gece uyumayı öğrenmesi için ona yardım edeceğimiz süreç olarak tanımlanabilir.
Bazı bebekler kolayca bir uyku rutini oluşturabilirler. Ama çoğu uykuya dalma ya da uyandıktan sonra yeniden uyuma ile ilgili sorun yaşarlar , yol gösterilmesine ve yardım edilmeye ihtiyaç duyarlar.
Uyku Eğitimine Ne Zaman Başlayabilirim Ve Basamakları Nelerdir?
Yenidoğan bir bebeğe herhangi bir uyku programı uygulamaya çalışmayın. Yenidoğan bebeğiniz her birkaç saatte bir beslenme ihtiyacı duyar ve sık ve kısa aralıklarla uyuması tamamen normaldir.
Tipik olarak 3 ay civarında daha düzenli uyumaya başlarlar ve gece beslenmelerini azaltırlar. Ve 4-6 ay arasında bebekler uyku eğitimi için hazır olurlar ve geceleri 8-12 saat kadar uyuyabilirler.
Elbette her bebek farklıdır. Bazıları daha erken bazıları daha geç hazır olurlar. Bazıları diğerleri yapamazken günde yedi saat kadar uyuyabilirler.
Uyku eğitimine başlamadan önce bebeğinizde onun uykusunu etkileyebilecek herhangi bir sağlık sorunu olmadığından emin olun. Ardından seçtiğiniz yöntemi uygulayın ve bebeğinizin nasıl tepki verdiğini izleyin. Eğer bebek fazla direnç gösteriyor ve işler kötüye gidiyorsa bırakın ve yeniden denemeden önce bir iki hafta bekleyin.
Önce uyku rutini oluşturmalı
Hangi uyku eÄŸitimini seçerseniz seçin yapılacak ilk ÅŸey bir rutin oluÅŸturmak olmalı. Uyku saati yaklaÅŸtıkça daha az hareketli aktiviteler yapmalı, sakinleÅŸmeli. Ilık bir banyo bebeÄŸi iyice gevÅŸetecek ve uykuya geçiÅŸini kolaylaÅŸtıracaktır. Banyodan sonra bol öpücüklü, bol koklamalı masaj zamanını atlamayın. Ardından hala besliyorsanız iyice karnını doyurun. Sonra da kucağınızda gevÅŸemesine izin verin ve yatağına doÄŸru giderken ona her akÅŸam aynı sözleri söyleyin: ¨Åžimdi uyku zamanı bebeÄŸim, uyu da büyü¨ gibi bir uykuya geçiÅŸ cümlesibelirleyin. Ayrıca, katı gıdaya geçtikten sonra biberonla süt vermeyi veya emzirmeyi banyodan önce yapın ki uyku ile süt baÄŸlantısını kurmasın artık.
Oluşturduğunuz rutin bir süre sonra bebeğin şartlanmasını sağlayacak ve banyoya girmek, masaj yapmak bile uyku saatinin geldiğini anlamasını sağlayacaktır. Ve sıra geldi uyku eğitimine:
(Uyku eğitimine akşam uykusunda başlamak en iyisi. Bebek yeterince yorgun olduğu için daha az direnç gösterecektir.)
Uyku Eğitimi İçin Seçeneklerim Nelerdir?
Çocuğunuza sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazandırmanın pek çok yolu var. Peki siz hangisini deneyeceksiniz. Bu noktada en rahat edeceğiniz ve bebeğinizin en iyi cevap vereceğini düşündüğünüz yöntemi seçin.
Günümüze kadar yapılan çalışmalar başarılı bir uyku eğitimi vermenin seçilen yöntemden çok istikrarlı olmanın daha önemli olduğunu gösteriyor. Eğer kararlı ve düzenli bir şekilde uygulanırsa tüm yöntemlerin aynı derece etkili olduğu gösterildi. Hayatınızın bir parçası haline getirebileceğiniz ve devam ettirebileceğinizi düşündüğünüz bir yöntem seçin başarı şansınızı arttırın.
Çoğu uyku eğitimi yöntemi şu temel yaklaşımlara dayanır:
" Bırak aÄŸlasın” yaklaşımı
Bu yöntem bebeğin ağlamasının sorun olmayacağını ağlamasına izin vermenizi söyler ama tabii ki sonsuza kadar ağlatmanızı savunmazlar. Tipik olarak bu yöntemler bebeği yatağına uykusu gelmişken ama tam uyumamışken koymayı ve kısa süreli ağlmalarına onun yanında olup onu rahatlatarak (ama kucağa almayarak) müdahale etmenizi söyler.
En meÅŸhur “bırak aÄŸlasın” tekniÄŸi Ferber tarafından geliÅŸtirilmiÅŸtir. Ferber, bebeklerin uykuya dalmaları ve gece boyu uyuyabilmeleri için kendilerini sakinleÅŸtirmeyi öğrenmeleri gerektiÄŸini savunur. Ferber ayrıca bebeÄŸi yalnız bırakmanızı ve belli bir süre için aÄŸlamasına müdahale etmemenizi de önerir.
Kim West – Kontrollü uzaklaÅŸma yöntemi
Uzaklaşma yöntemi genellikle 6 aydan büyük bebekler için öneriliyor.
* Uygulamaya yine rutin ile başlıyorsunuz. Bebeğiniz yine uykulu ancak uyanıkken yatağa yatırın. Bebeğin beşiğinin yanına bir tabure/sandalye koyup oturun.
* Bebeğiniz yataktayken ağlamasına fırsat vermeden sevin, okşayın, gevşetin. Uykua dalar gibi olursa bu hareketleri azaltın.
* Bebek size değil siz bebeğe dokunun. Çünkü sizin elinizi tutarak uyursa kısa sürede uyanma ihtimali çok yüksek.
* Bebeğiniz çok ağlıyorsa, kucağınıza alın, sakinleşene kadar tutun. Sakinleştiğinden öpün ve tekrar yatırın siz de kendi yerinize oturun.
* Bu yöntemin ilk 3 gününde bebeğiniz uykuya dalana kadar yatağın başında oturun. Gece uyanmalarında da aynı şekilde devam etmeyi ihmal etmeyin.
* Her 3 günde bir sandalyeyi yatağından biraz daha uzağa götürün.
* Böylece birkaç gün sonra odanın dışına çıkmış olacaksınız. Bebeğiniz sizi göremeyecek ama sesinizi duyabilecek. Çok ağlarsa gidin kucağınıza alın sakinleştirin ve odadan çıkıp sandalyeye geri dönün.
* Birkaç hafta sonra ise bebeğinizi yatağına yatırıp odadan çıkacaksınız ve bebeğiniz ağlamadan uykuya dalacak.
Kim West’in kontrollü uzaklaÅŸma yöntemi diÄŸerlerine göre sonuca biraz daha geç ulaÅŸtırıyor ama bebeÄŸi aÄŸlatmak istemeyen ebeveynler için en iyi yöntemlerden biri. Yine sabır gerektiriyor, sakinlik gerektiriyor.
Bebeğinizin nasıl bir düzen içinde uyumasına istediğinize karar vermeniz gerekiyor. Yaşantınız, sizin istekleriniz, yapabilecekleriniz ve bebeğinizin yapısını iyece gözden geçirip uyku işine girmelisiniz. Tabi eğer istiyorsanız. İstemiyorsanız, uyku eğitimi fikrine sıcak bakmıyorsanız, birileri söyledi diye sakın yapmayın. Bu tamamen sizin ve bebeğinizle ilgili bir süreç.
Çocuğum İçin Bir Uyku Eğitimi Yöntemi Kullanmak Zorunda Mıyım?
Hayır. Bazen aileler bebeklerinin uyku alışkanlıkları ve denedikleri hiçbir yöntemin işe yaramaması nedeniyle tükenebilirler ve kendi özel yöntemlerini denemeye karar verirler. Eğer işlerin gidişatından memnunsanız ne yapıyorsanız onu yapmaya devam edin.
Göz Önünde Bulundurun
Popüler kültürdeki beklentilerin aksine 0-2 yaşta kesintisiz uyku yoktur. Kimi bebek 24 aydan önce bu davranışı sergileyebilir, ancak bu genellenemez, her bebekten beklenemez. 6.aya kadar gecede 3-4 uyanma, 6-12 ay arası gecede 2, 12-18 ay arası gecede 1, 18 aydan sonra uyanmama normaldir, ancak farklılıklar olabilir. Özellikle anne sütü alan bebeklerin gece emmeleride son derece normal ve sağlıklıdır.
• Bazı çocuklar doÄŸuÅŸtan iyi uykuculardır ama bazıları daha mızmız, çabuk uyanan ve uykuya dalmak için daha fazla ilgiye ihtiyacı olan çocuklardır.
• Her çocuk farklıdır. Hatta aynı ailedekiler bile. EÄŸer ilk çocuÄŸunuza uyguladıklarınız diÄŸeri için iÅŸlemiyorsa yeni fikilerin zamanı gelmiÅŸ demektir.
• Tek bir yönteme baÄŸlı kalmak zorunda deÄŸilsiniz. Herhangi bir yaklaşımın size uygun olan ve bebeÄŸinizde iÅŸe yarayacağını düşündüğünüz bir tarafını alıp kullanabilirsiniz.
• Bazen saÄŸduyu en iyi “yöntem”dir. Aileler sıklıkla kendi yollarını bulurlar. EÄŸer iÅŸe yarıyorsa neden bırakasınız.
Bize sık sorulanlardan, çocuklar kaç saat uyumalı?? Bu çocuğun yaşına göre değişmektedir.
Işte yaş gruplarına göre uyku ihtiyacı :
|
Ortalama Uyku Süresi |
Gündüz Uykusu |
Ä°lK 3 ay |
16-20 saat |
Gündüz ve gece uykuları eşit |
4. ay |
14-15 saat |
Uyku periyotları 3-4 saattir |
6. ay |
13-14 saat |
11 saat gece, 2 tane toplam 3 saatlik kısa gündüz uykusu |
9-12 ay |
12-13 saat |
2-4 saati gündüz uykusu |
18 ay |
12-14 saat |
Günde bir 1,5-3,5 saat gündüz uykusu |
2 yaÅŸ |
12-13 saat |
Gündüz tek 1,5-2 saatlik uyku |
3 yaÅŸ |
12-13 saat |
Gündüz tek 1,5-2 saatlik uyku |
3-6 yaÅŸ |
11-12 saat |
Gündüz uykusu kalkma eğiliminde |